Οινογνωσία - Οινογευσία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Συνολικά στην Ελλάδα καλλιεργούνται 180.000 εκτάρια από τα οποία τα 100.000 με ποικιλίες για παραγωγή κρασιού, 20.000 για ποικιλίες επιτραπέζιες και 60.000 για παραγωγή σταφίδας. Παράγονται περίπου 4.500.000 hl κρασιού από τα οποία 60% είναι λευκό, το 35% ερυθρό και το 5% ροζέ. Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν περίπου 300 μεγάλα οινοποιία και 130 εμφιαλωτήρια όπου εμφιαλώνονται 1.500.000 hl κρασιού. Οι Έλληνες καταναλώνουν 35 λίτρα κρασί το χρόνο από το οπαίο μόνο το 6% είναι ονομασία προέλευσης.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, το μικρό ποσοστό κατανάλωσης εμφιαλωμένων κρασιών και κρασιών με ονομασία προέλευσης δείχνει ότι πολλά μπορούν να γίνουν ακόμα για το ελληνικό κρασί.
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον που εκδηλώνει ο Έλληνας καταναλωτής για τα κρασιά ποιότητας μπορεί να εξελιχθεί σε μοχλό που θα οδηγήσει στην αύξηση της παραγωγής και διακίνησης του ελληνικού εμφιαλωμένου κρασιού.
Εξάλλου οι ελληνικές ποικιλίες δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τις επικρατούσες ξενικές ποικιλίες. Η Βηλάνα της Κρήτης, το Αθήρι και η Μανδηλαριά του Αιγαίου, το Ασύρτικο της Σαντορίνης, το Ξυνόμαυρο της Νάουσας, το Αγιωργήτικο της Νεμέας, το Μοσχοφίλερο της Μαντινείας, η Ρομπόλα της Κεφαλονιάς, η Ντεμπίνα της Ζίτσας και η Πατρινή Μαυροδάφνη αποτελούν βασικές πινελιές στον πίνακα των ελληνικών κρασιών ποιότητας.

ΠΕΛΛΟΠΟΝΗΣΙΑΚΗ ΑΜΠΕΛΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Η Πελοπόννησος, το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας είναι το 1ο σε αμπελουργική έκταση διαμέρισμα της χώρας μας και είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για τις σταφίδες που παράγει τόσο από τη λευκή ποικιλία- σουλτανίνα, όσο και από τη μαύρη μικρόρραγη ποικιλία - την κορινθιακή.
Χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία οίνων, διαφορετικών τύπων και ποικιλιακών συνθέσεων. Σε όγκο παραγόμενων κρασιών έρχεται δεύτερη μετά τη Στέρεα Ελλάδα παράγοντας περίπου 1.500.000 hl κρασιού.
Οι αμπελουργικές περιοχές της Πελοποννήσου εκτείνονται κατά μήκος της δυτικής παράλιας, από την Πάτρα μέχρι την Μεσσηνία. Εξαίρεση αποτελούν οι αμπελουργικές ζώνες της Νεμέας και της Μαντινείας που βρίσκονται στο εσωτερικό της Πελοποννήσου.
Ιδιαίτερη βαρύτητα από άποψη όγκου παραγωγής αλλά και ποιότητας έχει η περιοχή του νομού Αχαΐας, ο αμπελώνας των πλαγιών του Κορινθιακού Κόλπου και αυτός της ημιορεινής Πυλίας.

ΝΕΜΕΑ
Στο νομό Κορινθίας βρίσκεται η Νεμέα, γνωστή από τον άθλο του Ηρακλή και τους αγώνες της Νεμέας. Φημισμένη παραγωγός οίνων, η Νεμέα και τα κρασιά της αναφέρονται στα κείμενα του Παυσανία ως «κρασιά της Φλιασίας», αρχαίο όνομα της τωρινής Νεμέας που οφείλεται στον γιο του Διονύσου- Φλια, που ζούσε στις πήγες του ποταμού Ασωπού. Η πόλη αυτή σιγά σιγά εγκαταλείφθηκε και σταδιακά ο Άγιος Γεώργιος που αποτελεί το κέντρο της σημερινής Νεμέας, έγινε το κέντρο παραγωγής κρασιών.
Σήμερα στη Νεμέα καλλιεργείται η εκλεκτότερη ίσως ερυθρή ποικιλία - το Αγιωργίτικο - από την οποία παράγεται κρασί «Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας Νεμέα». Το κρασί αυτό είναι βαθυκόκκινο με αρώματα φρούτων όπως το κερασί και όταν υποστεί μηλογαλακτική ζύμωση δίνει αρώματα καραμέλας γάλακτος. Επιδέχεται παλαίωση αποκτώντας πλούσιο και πολύπλοκο άρωμα μπαχαρικών όπως το μοσχοκάρυδο ή ακόμη και βαλσαμικά αρώματα όπως του δεντρολίβανου.
Το κρασί της Νεμέας δεν έχει βρει την εμπορική του δικαίωση, δεδομένου ότι ένα ελάχιστο μέρος διατίθεται ως «κρασί Ονομασίας Προέλευσης» ενώ το υπόλοιπο χρησιμοποιείται για την παραγωγή ανώνυμων επιτραπέζιων κρασιών. Τα τελευταία όμως έτη γίνονται σημαντικές προσπάθειες για να πάρει τελικώς την θέση που του αξίζει στο τραπέζι του καταναλωτή.

ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Στην καρδιά της Πελοποννήσου σε υψόμετρο 650 μέτρων βρίσκεται ο αμπελώνας της Μαντινείας που αναπτύσσεται βορειοανατολικά και νοτιοανατολικά της Τριπόλεως. Απ'αυτόν παράγεται ένα λευκό αρωματικό κρασί.
Βασική ποικιλία της περιοχής είναι το "Φίλερι" το οποίο συνίσταται σε τέσσερις παραλλαγές: σαν ασπροφίλερο, ξανθοφίλερο, μαυροφίλερο, μοσχοφίλερο. Το «Φίλερι» είναι μια αρκετά παραγωγική ποικιλία με ροδίζον χρώμα που ευδοκιμεί σε βαθιά, γόνιμα και δροσερά εδάφη.
Η συντήρηση των κρασιών της Μαντινείας πρέπει να γίνεται με επιμέλεια γιατί η ποικιλία είναι αρκετά ευοξείδωτη. Στην Ελλάδα ποικιλίες με το όνομα «Φίλερι» καλλιεργούνται και σε αλλά σημεία της Πελοποννήσου καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση μεταξύ ποικιλιών που προορίζονται για οινοποίηση.

ΑΧΑΪΑ
Στο νόμο Αχαΐας καλλιεργείται μια από τις πιο διαδεδομένες ποικιλίες κρασιού «ο Ροδίτης». Τα κρασιά της περιοχής διακρίνονται από αρώματα κίτρινων φρούτων. Ο «Ροδίτης» δίνει κρασιά με μεγαλύτερο γευστικό πλούτο σε σύγκριση με αυτά που παράγονται από άλλες ποικιλίες.
Επίσης στην περιοχή καλλιεργείται σε μικρές εκτάσεις και μια άλλη όψιμη ποικιλία ο «Σιδερίτης» που χρησιμοποιείται και σαν επιτραπέζιο σταφύλι.
Στις πλαγιές νοτιοδυτικά της πόλης των Πατρών βρίσκεται η αμπελουργική ζώνη της «Μαυροδάφνης». Η «Μαυροδάφνη» είναι ποικιλία με μεγάλη παράδοση και συναντάται επίσης και στην Κεφαλονιά. Οινοποιείται μαζί με την μαύρη κορινθιακή ποικιλία και δίνει ένα ερυθρό κρασί μοναδικού και ιδιαίτερου χαρακτήρα.
Στην Αχαΐα επίσης καλλιεργείται η ποικιλία «Μοσχάτο Λευκό» δίνοντας δυο τύπους οίνου με ονομασία προέλευσης, το «Μοσχάτο Πατρών» και το «Μοσχάτο Ρίου Πατρών»

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Εκτός από τις παραπάνω αναφερόμενες περιοχές στην Πελοποννησιακή περιφέρεια παράγεται ακόμη μια σειρά κρασιών με την ένδειξη «Τοπικός Οίνος». Τα κυριότερα είναι: «τοπικός οίνος ορεινής Κορίνθιας», «τοπικός οίνος Τριφυλίας», «τοπικός οίνος Μεσσηνίας», «τοπικός οίνος Πυλίας» και «τοπικός οίνος Πελοποννησιακός».